Gevangenen | 2014-18.brussels

14 september 1914. Een trein met Franse gevangenen staat stil op de sporen, ter hoogte van de Zoutstraat te Kuregem. Al snel stromen de buurtbewoners toe, om de gevangenen te zien die van Maubeuge naar Duitsland worden gebracht. Volgens de geruchten zijn de sporen door de geallieerden gesaboteerd, waardoor de trein voor- noch achteruit kan. Als ze merken dat de Duitse bewakers niet onvriendelijk zijn, gaan een aantal nieuwsgierigen de berm op om de gevangenen wat proviand te brengen. Enkele uren later zet het konvooi zich opnieuw in beweging, terwijl de nu dicht opeengepakte menigte “Leve Frankrijk” roept. Minder dan drie jaar later zullen ook Brusselaars naar Duitsland gedeporteerd worden.

Om de oorlogsinspanningen van Duitsland te ondersteunen, gaat in 1916 in het hele land een “jacht op leeglopers” van start. In januari 1917 worden 1.350 Brusselse werklozen verplicht om in Duitsland te gaan werken. De helft ervan komt uit Anderlecht, een industriegemeente bij uitstek. Deze deportaties van arbeiders gebeuren in bijzonder zware omstandigheden. In tekeningen uit die tijd worden ze gehekeld als een “handel in blanken”, aldus verwijzend naar de zwarte slavernij.